Çocuk Görüşme Merkezi Ne Amaçla Kurulmuştur, Nasıl Çalışır?
Çocuk Görüş Merkezi, çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair mahkeme kararlarının güvenli ve çocuk dostu bir ortamda yerine getirilmesi için oluşturulmuş mekânlardır. Bu merkezlerin temel amacı, çocukların üstün yararını gözeterek teslim ve görüşme işlemlerini sorunsuz bir şekilde gerçekleştirmektir. İlgili kanunlara göre çocuk görüş merkezleri şu şekilde çalışır:Amacı: Çocuk teslimi ve kişisel ilişki kurulmasına dair işlemler, çocukların duygusal ve psikolojik açıdan zarar görmeden, güvenli bir ortamda gerçekleştirilir. Çocuğun ruhsal ve fiziksel gelişimini korumak önceliklidir.
Mekân Seçimi: Valilikler ve belediyeler, çocuk teslimi için uygun yerler belirler veya uygun mekânlar oluşturur. Bu mekânlar, çocuğun ihtiyaçlarına uygun olarak fiziksel ve ruhsal gelişimini destekleyecek şekilde tasarlanır ve düzenlenir​.
Güvenlik ve Denetim: Teslim işlemlerinin yapıldığı mekânların güvenliğinin sağlanması esastır. Güvenlik unsuru yeterli değilse, gerekli önlemler kolluk kuvvetleri tarafından alınır. Ayrıca, teslim süreci güvenlik kameraları ile kayıt altına alınır​.
Çocuk Dostu Ortam: Bu mekânlar, çocukların kaliteli zaman geçirmesi için oyuncaklar, boyama kitleri, hikâye kitapları gibi materyallerle donatılır. Mekânlar, aydınlık, ferah ve çocukların kendilerini rahat hissedecekleri şekilde düzenlenir​.

Çocuk Görüşme Merkezine Başvuru Nasıl Yapılır?
Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair kesinleşmiş mahkeme kararları yerine getirilmezse, hak sahibi, mahkemenin verdiği ilam veya tedbir kararının uygulanması için adliye içerisinde yer alan adli destek ve mağdur hizmetleri müdürlüğüne gerekli belgeler ile başvurabilir. Bu belgeler arasında mahkeme kararı, kesinleşme şerhi, kimlik bilgileri ve varsa sosyal inceleme raporları yer alır.

Başvuru sonrası müdürlük, yükümlü ile iletişime geçer ve çocuğun belirlenen yere teslim edilmesini sağlar. Yükümlü, mahkeme kararına uymadığında teslim emri gönderilir ve bu emre uyulmazsa disiplin hapsi uygulanabilir​.

Çocuk Görüşme Merkezinde Görüşme Süreci Nasıl İlerler?
Çocuk Görüşme Merkezlerinde çocuk teslimi ve kişisel ilişki süreçleri, çocuğun üstün yararı gözetilerek uzmanlar eşliğinde yürütülür. Süreç şu adımlarla ilerler:

Başvuru: Kişisel ilişki kurulması veya teslim talepleri için hak sahibi ebeveyn Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerine (ADM) başvurur.
İletişim ve Rehberlik: Başvurudan sonra uzmanlar, taraflarla iletişime geçerek süreci yönlendirir. Taraflara rehberlik edilir ve çocuğun eğitim, psikolojik durumu gibi etmenler dikkate alınarak görüşme ayarlanır.
Teslim: Mahkeme kararına göre belirlenen gün ve saatte, çocuk, belirlenen teslim mekânına getirilir ve uzmanlar veya rehber öğretmenler eşliğinde hak sahibi ebeveyne teslim edilir. Görüşme süresince çocuğun ihtiyaçlarına odaklanılır ve ebeveynlerin birbirleriyle doğrudan temas etmemesi sağlanır. Bu, çocuğun duygusal olarak güvende hissetmesini sağlar. Görüşme sonrasında, bir rapor hazırlanır ve dosyasında saklanır.
Danışmanlık: Taraflara doğru ebeveynlik ve çatışmaların çocuk üzerindeki olumsuz etkilerini önlemeye yönelik danışmanlık sağlanabilir.
Yazılı Uyarı: Taraflardan biri çocuğu getirmezse yazılı uyarı ve disiplin hapsi gibi yaptırımlar devreye sokulur.​
Kimler Çocuk Görüşmesi Merkezinden Faydalanabilir?
Çocuk Görüşmesi Merkezi, çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair aile mahkemeleri tarafından verilen ilam veya tedbir kararlarının uygulanmasında kullanıldığını daha önce açıklamıştım. Bu merkezlerden faydalanabilecek kişiler ise şunlardır:

Mahkeme Kararı ile Hak Sahibi Olan Ebeveynler: Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair mahkeme kararı verilen ebeveynler, çocuklarını bu merkezlerde teslim alabilir veya teslim edebilirler.
Çocukla İlgili Mahkeme Kararlarının Uygulayıcıları: Çocuğun üstün yararını gözeterek, Adalet Bakanlığı tarafından yetkilendirilen müdürlükler, psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacılar gibi uzmanlar bu süreçte yer alır ve destek sağlarlar.
Çocuk Teslim Yükümlülüğüne Sahip Olanlar: Çocuğu teslim etmesi gereken taraflar, mahkeme kararına uymak zorundadır ve teslim işlemlerini bu merkezde gerçekleştirebilirler​.
Çocuk Görüşme Merkezinde Neler Yasaktır?
Çocuk Görüşmesi Merkezlerinde, çocuğa zarar verebilecek herhangi bir davranış yasaktır. Ebeveynler, merkezin kurallarına uymak zorundadır ve görüşme sırasında çocuğun duygusal veya fiziksel olarak zarar görmesine neden olabilecek herhangi bir eylemden kaçınmalıdırlar. Görüşme sırasında, merkezin belirlediği kurallara uymayan ebeveynler hakkında rapor hazırlanabilir ve bu raporlar mahkemeye sunulur. Başlıca şu davranışların yasak olduğunu söyleyebilirim:

Zorlayıcı Davranışlar: Çocukla ilişki kurulması sırasında zorla müdahale etmek veya çocuk üzerin

de baskı kurmak yasaktır. Süreç rıza esasına dayalı olarak gerçekleştirilmelidir​.
Teslim Yükümlülüğüne Uymamak: Mahkeme kararına aykırı olarak çocuğu teslim etmemek veya geç getirmek yasaktır. Bu durumda disiplin hapsi uygulanabilir​.
Olumsuz Ebeveyn Tutumları: Teslim sırasında ebeveynlerin çocuk üzerinde olumsuz etki yaratacak şekilde davranmaları yasaktır.
Görüşmeyi Engellemek: Mahkeme kararlarına uygun olarak çocukla kişisel ilişki kurulmasını engellemek veya çocuğu görüşmeye getirmemek yasaktır.
Çocuk Görüşme (Teslim) Merkezinin Hukuki Dayanağı
Türk Medeni Kanunu, Çocuk Koruma Kanunu, Yönetmeliği, Yargıtay kararları çocuk görüşme merkezi ile ilgili hususları düzenler. Bu düzenlemeler, çocuğun yüksek yararını gözeterek mahkemelerin verdiği kişisel ilişki kararlarının nasıl uygulanacağını, dolayısı ile çocuk görüş merkezlerinin kuruluş ve yapılanma işlemlerini belirler:

Çocuk Koruma Kanunu MADDE 41/A: Çocuk teslimi, adli müdürlüklerce uzmanlar gözetiminde gerçekleştirilir.
Çocuk Koruma Kanunu MADDE 41/C: Rıza olmazsa müdürlük teslimi sağlar, emre uyulmazsa ceza verilir.
Çocuk Koruma Kanunu MADDE 41/D: Teslim mekânları belirlenir, güvenlik ve araç sağlanır.
Çocuk Koruma Kanunu MADDE 41/H: Harçlar muaf, masraflar Bakanlıkça karşılanır.
Çocuk Teslimi Ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin İlam Ve Tedbir Kararlarının Yerine Getirilmesine Dair Yönetmelik Madde 2: Bu yönetmelik, görevli birimler, teslim usulleri ve itirazları düzenler.
Çocuk Teslimi Ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin İlam Ve Tedbir Kararlarının Yerine Getirilmesine Dair Yönetmelik Madde 4-k: Teslim mekânı, çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilam ve tedbir kararlarının yerine getirildiği çocuk dostu olarak düzenlenen ortamları ifade eder.

Çocuk Görüşme Merkezinin Önemi
Bu tür merkezlerde, çocukların duygusal durumları yakından izlenir ve gerektiğinde psikolojik destek sağlanır. Çocuklar, boşanma veya ayrılık süreçlerinde duygusal olarak zorlanabilirler. Bu nedenle, merkezlerde psikologlar ve çocuk gelişim uzmanları görev yapar ve çocukların bu süreci en az hasarla atlatmalarına yardımcı olurlar.

Çocuklar, boşanma veya ayrılık süreçlerinde en çok etkilenen bireylerdir. Bu merkezler, çocukların bu süreçte daha az travma yaşamasını sağlar ve onların sağlıklı bir ilişki kurmasına yardımcı olur. 2022 yılı öncesi çocuklara bir mal gibi muamele edilerek, icra dairesinde haciz edilircesine bir görüş süreci işetiliyordu. 2022 yılındaki kanun değişikliğiyle birlikte Çocuk Koruma Kanunu’na eklenen maddeler sayesinde artık teslim ve görüş süreçleri daha medeni bir düzeye ulaştı.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Çocuk Görüşmesi Merkezine Hangi Durumlarda Başvurulur?
Çocuk Görüşmesi Merkezlerine boşanma veya ayrılık durumlarında, mahkeme kararıyla başvurulur.
Çocuk Görüşmesi Merkezinde Görüşme Süresi Ne Kadar Olur?
Görüşme süresi mahkeme kararıyla belirlenir. Mahkemeler 2 haftada bir haftasonu görüş izni kurar.
Çocuk Görüşmesi Merkezinde Psikolojik Destek Sağlanır mı?
Evet, merkezlerde psikolojik destek sağlanır ve çocukların duygusal durumları uzmanlar tarafından izlenir.
Çocuk Görüşmesi Merkezi Başvurusu Nasıl Yapılır?
Mahkeme kararı sonrasında, ilgili belgelerle adliyede yer alan adli destek müdürlüğüne başvuru yapılabilir.
Çocuk Görüşmesi Merkezleri Ücretli midir?
Bu merkezler genellikle ücretsiz hizmet verir, masraflar Adalet Bakanlığı tarafından karşılanır.